Heli onderzoekt West-Brabantse bodem: cruciale data voor waterbeheer
Op circa 80 meter hoogte vliegt binnenkort mogelijk een bijzondere helikopter oven je heen. Bij goede omstandigheden vinden meestal twee vluchten per dag plaats.
Vanaf medio oktober is in West-Brabant en later ook in het Land van Altena en de Langstraat een bijzondere helikopter te zien. Met een grote meetring meet deze heli de Brabantse ondergrond tot wel 300 meter diep. Het doel? Beter inzicht krijgen in waar zoet, brak en zout grondwater zich bevindt en hoe kleilagen in de bodem liggen. Deze kennis is onmisbaar voor het beschermen van drinkwaterbronnen, het tegengaan van verzilting en het beperken van verdroging in natuurgebieden.
Het onderzoek start met vluchten boven de gemeenten Woensdrecht en Bergen op Zoom om de Brabantse Wal in detail in beeld te brengen. Tot eind dit jaar vliegt de helikopter over verschillende delen van Brabant. Het Land van Altena en de Langstraat staan ook nog op de planning. De helikopter stijgt tweemaal per dag op.
Saskia Boelema, gedeputeerde provincie Noord-Brabant: “Water en bodem zijn de basis voor alles wat leeft in Brabant. Met dit onderzoek kijken we letterlijk onder de grond om beter voorbereid te zijn op de toekomst. Zo leren we bijvoorbeeld nog beter waar en hoe diep ons drinkwater zit en hoe we dit kunnen beschermen. De resultaten helpen ons om natuur en landbouw sterker te maken tegen droogte en verzilting en om ook in de toekomst voldoende schoon water beschikbaar te hebben.”
Hoe werkt het?
Op circa 80 meter hoogte vliegt de helikopter in rechte lijnen over het land. Onder de helikopter hangt een grote hoepelvormige sensor die elektromagnetische signalen uitzendt, vergelijkbaar met die van een mobiele telefoon. Op basis van de metingen wordt een 3D-model van de ondergrond gemaakt. Dit laat zien waar zich zoet en zout grondwater bevindt en waar kleilagen liggen. Eind 2026 worden de resultaten publiekelijk beschikbaar gemaakt. De metingen zijn volledig veilig voor mens, dier en natuur.
Waar en wanneer?
De dagelijkse vliegplanning is afhankelijk van het weer en wordt minimaal één dag van tevoren bekendgemaakt via Freshem.nl. Bij goede omstandigheden vinden meestal twee vluchten per dag plaats, maar bij mist, regen of harde wind kan de planning wijzigen.
Beperken overlast
Om overlast voor mens en dier zoveel mogelijk te beperken wordt er niet boven de bebouwde kom of direct boven woningen en bedrijven gevlogen. Ook worden elektriciteitsmasten, hoogspanningskabels, windmolens en spoorlijnen gemeden, zowel vanuit veiligheid als vanwege verstoring van het signaal. Het onderzoek wordt buiten het broedseizoen uitgevoerd. Ondanks deze voorzorgsmaatregelen is tijdelijke geluidsoverlast niet volledig uit te sluiten. Geadviseerd wordt om bepaalde dieren, zoals paarden, op de dag van vliegen binnen te houden. Hierover is contact met onder andere paardenhouders in de regio.
Over FRESHEM
FRESHEM staat voor FREsh Salt groundwater distribution by Helicopter ElectroMagnetic survey. Het project is een samenwerking tussen het Deltaprogramma Zoet Water, zeven provincies, zeven waterschappen, vijf drinkwaterbedrijven en de onderzoeksinstituten Deltares en TNO.
Vanuit Brabant nemen de provincie Noord-Brabant, waterschap Brabantse Delta en de drinkwaterbedrijven Evides en Brabant Water deel aan het project. Met innovatieve metingen vanuit de lucht brengt FRESHEM de verdeling van zoet en zout grondwater in kaart. Deze kennis helpt overheden, drinkwaterbedrijven en natuurbeheerders bij het vinden van oplossingen voor verzilting, verdroging en het veiligstellen van schoon drinkwater.
