De leegstand van retailpanden in Brabant is in 2021 sterk gedaald. Het leegstandpercentage komt daarmee op 7,5%. De afname van de leegstand komt vooral doordat veel retailpanden een andere functie hebben gekregen.
Het aantal panden dat in gebruik is door de retail nam wel af, maar slechts beperkt. De effecten van de coronacrisis op het gebruik van retailpanden vallen daarmee (tot nu toe) mee. Dat blijkt uit de Brabantse Retailmonitor 2022 van de provincie.
“De monitor geeft inzichten in de trends en cijfers van de Brabantse retail. Dat inzicht hebben we als regionale en lokale overheden nodig om gezamenlijk beleid af te stemmen”, zegt gedeputeerde Erik Ronnes van Wonen en Ruimte. “De daling van de leegstand is goed nieuws, maar dat gaat niet vanzelf. We halen flink wat oppervlakte uit de markt en maken daar bijvoorbeeld woningen van. Maar de opgave om stads- en dorpscentra levendig en aantrekkelijk te houden is onverminderd groot.”
Snelle groei werkgelegenheid internetwinkels
Het aantal banen bij internetwinkels is in 2021 met 31% gegroeid. Ook in fysieke winkels nam de werkgelegenheid weer licht toe. Dit was vooral het geval in winkels voor dagelijkse boodschappen. In de niet-detailhandel (horeca en dienstverlening) nam de werkgelegenheid verder af. De groei van het aantal banen in de retail is in West-Brabant iets minder groot dan bij de andere regio’s. De omzet van de sectoren die in de eerste fase van corona hard geraakt werden, herstelt zich sterk. Ook de omzet van de internethandel nam verder toe.
Lichte afname aantal retailpanden in gebruik
Het aantal panden dat in gebruik is door de retail nam in 2021 licht af. Zowel de trend van een afname van het aantal panden in gebruik door de detailhandel als de toename van het aantal panden in gebruik door de niet-detailhandel vlakte af. De daling van het aantal panden in gebruik deed zich vooral voor in Noordoost-Brabant en bij verspreide winkels. Het aantal panden dat gebruikt wordt door de dagelijkse detailhandel, horeca en de sector cultuur en ontspanning nam toe. Er zijn nu in Brabant 71 woonplaatsen waar geen winkel is voor dagelijkse boodschappen. Sinds 2005 is dit aantal met 26 woonplaatsen gegroeid.
Leegstand retailpanden daalt tot 7,5%
De leegstand van retailpanden is in 2021 gedaald van 8,7% naar 7,5%. Het aantal leegstaande panden is met 420 afgenomen. Dit is bijna een kwart van de totale afname van leegstaande panden in Nederland. De leegstand is in heel Noord-Brabant afgenomen en het meest in Zuidoost-Brabant. De afname van de leegstand komt vooral doordat veel leegstaande panden een andere functie hebben gekregen of zijn gesloopt.
Minder harde plannen voor nieuwe winkelgebieden
De ruimte voor nieuwe winkelgebieden die is vastgelegd in bestemmingplannen is afgenomen. Wel nam de totale plancapaciteit (harde en zachte plannen) toe tot ongeveer 75.000 vierkante meter. In de regio West-Brabant en in de 10 middelgrote steden is een netto afname van de oppervlakte winkelgebieden gepland. In de andere regio’s komt er bij uitvoering van de plannen netto nog winkeloppervlakte bij. Er staat relatief veel winkeloppervlak gepland om getransformeerd te worden naar een andere functie. Van deze transformaties is ook meer vastgelegd in bestemmingsplannen.
15% aankopen wordt online gedaan
Volgens het koopstromenonderzoek dat in 2021 is uitgevoerd, vindt 15% van de bestedingen in de detailhandel online plaats. Vooral in de recreatieve en doelgerichte sector wordt veel online gekocht. Het aandeel online bestedingen in Brabant is wel minder dan in de Randstad. In Brabant doen consumenten ook vaker aankopen in de eigen gemeente dan in de Randstad. In de vier grootste steden in Brabant behalen winkels de hoogste omzet per vierkante meter. Deze steden trekken vooral recreatieve en doelgerichte aankopen aan.
Regie nodig voor de veranderende binnenstad
“Wij zien twee trends in de Brabantse binnensteden”, zegt Onno Tacoma, voorzitter van de Provinciale Adviescommissie Retail en Transformatie. “Ten eerste zien we steeds meer online bestedingen en (flits)bezorging. Daardoor worden winkels steeds vaker distributiepunten in plaats van fysieke verkooppunten. Ten tweede ontstaan er hybride winkelconcepten, zoals een bierbrouwerij met een horecapunt waar mensen ook hun pakketjes kunnen ophalen. Deze retailconcepten kunnen van grote toegevoegde waarde zijn, maar vragen wel een goede landingsplek.” Tacoma, die het stokje overneemt van vertrekkend voorzitter Ingrid Janssen, roept gemeenten namens de commissie op om steviger regie te nemen op de stads- en dorpscentra. “De trends vragen om een integrale gebiedsbenadering met aandacht voor ontmoeting, beleving, openbaar groen, mobiliteit en duurzaamheid. De Provinciale Adviescommissie Retail en Transformatie kan gemeenten daarbij adviseren.”
Bron: Provincie Noord-Brabant
